ስለ ቢሮው

የማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል ውሃ፤መስኖና ማዕድን ልማት ቢሮ ታርክ

የማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል በደቡብ ምዕራብ የኢትዮጵያ ክፍል ከ70 04 እስከ 80 03' ሰሜን ኬክሮስ እና ከ370 20 እስከ 380 60' ምስራቅ ኬንትሮስ መካከል የሚገኝ ክልል ነው። ከኦሮሚያ ክልል በሰሜን፣ በምዕራብ እና በምስራቅ ድንበር; በደቡብ አቅጣጫ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል፣ በደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ህዝቦች ክልል በደቡብ ምዕራብ አቅጣጫ ይዋሰናል። በአስተዳደር መዋቅሩ በዞኖች፣ በልዩ ወረዳዎች፣ በከተማ አስተዳደርና በቀበሌዎች ተደራጅቷል። ክልሉ 15,156 ካሬ ኪሎ ሜትር ስፋት ያለው ሲሆን ከጠቅላላው የኢትዮጵያ ስፋት 1.38 በመቶውን ይይዛል። በ2017 ዓ/ም ወደ 7.2 ሚሊዮን የሚጠጋ ህዝብ አላት፣ይህም ከሀገሪቱ ህዝብ 6% ያህሉ ነው። የክልሉ አማካይ የህዝብ ብዛት በካሬ ኪሎ ሜትር ወደ 464 ሰዎች ይደርሳል. ክልሉ በአሁኑ ወቅት በ7 ዞኖች እና በ3 ልዩ ወረዳዎች በ55 ወረዳዎችና በ27 የከተማ አስተዳደር የተከፋፈለ ነው። ክልሉ 1,294 ቀበሌዎች ያሉት ሲሆን ከነዚህም 185ቱ የከተማ እና 1,109 ገጠር ናቸው። በክልሉ ከ1000 ህዝብ አመታዊ የወሊድ መጠን 27 ሲሆን ከፍተኛ የህዝብ ቁጥር መጨመር (2.6%) እና የአንድ ቤተሰብ አማካይ የቤተሰብ አባላት ቁጥር 4.9 ነው። በተጨማሪም ከጠቅላላው ህዝብ 47.9% እና 48.3% ከ 15 አመት በታች እና ከ 15 እስከ 65 አመት እድሜ ያላቸው እና 3.5% ብቻ ከ 65 አመት በላይ እና አብዛኛው ህዝብ በወጣት እድሜ ክልል ውስጥ እንደሚገኝ ያሳያል. በሥርዓተ-ፆታ ስብጥር ውስጥ ያለው የህዝብ ቁጥር መጨመር በወንዶች እና በሴቶች መካከል ከሞላ ጎደል እኩል ነው፡፡ ከክልሉ ህዝብ 84% የሚሆነው በገጠር የሚኖር ሲሆን አብዛኛው በአነስተኛ ግብርና ላይ የተሰማራ ነው።

 የማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል በሰባት ዞኖች እና በሶስት ልዩ ወረዳዎች የተዋቀረ ክልል ነው። እነዚህ ሰባት ዞኖች ምስራቅ ጉራጌ፣ ጉራጌ፣ ሀዲያ፣ ሀላባ፣ ከምባታ፣ ስልጤ እና የም ናቸው። ሦስቱ ልዩ ወረዳዎች ቀቤና፣ ማረቆ እና ጠምባሮ ናቸው። በእያንዳንዱ ዞን ውስጥ የወረዳ አስተዳደር መዋቅሮች ተዋረድ አለ እና በእያንዳንዱ ወረዳ መዋቅር ስር የቀበሌ አስተዳደር መዋቅር አለ፡፡ ቀበሌ ትንሹ የአስተዳደር ክፍል ነው።

 የዉሃ አገልግሎት አሰጣጥ ስርዓቱ በገጠርና ከተማን ያቀፈ ሲሆን በገጠር  በአንድ ኪሎሜትር ራዴስ 25 ሊትር በነፍስ ወከፍ በቀን ማቅረብ፡፡ በከተማ ለደረጃ 1 ከተሞች 100 ሊትር (የህዝብ ብዛት ቁጥር 1 ሚሊዮንና ከዚያ በላይ የሆነ ከተማ - በክልላችን የለም እንደ አገርም አዲስ አበባ ብቻ ነው)፣ለደረጃ 2 ከተሞች 80 ሊትር (የሕዝብ ብዛት 100 ሺህ እስከ 999,999 ድረስ)፣ለደረጃ 3 ከተሞች 60 ሊትር (የሕዝብ ብዛት 50 ሺህ እስከ 99,999 ድረስ )፣ለደረጃ 4 ከተሞች 50 ሊትር (የሕዝብ ብዛት 20 ሺህ እስከ 49,999 ድረስ - እና ለደረጃ 5 ከተሞች 40 ሊትር (የሕዝብ ብዛት ከ20 ሺህ በታች ) ለማቅርብ ስታንደርድ ተቀምጦ እየተሰራ ይገኛል፡፡በ2016 በጀት ዓመት መጨረሻ በተሰበሰበው መረጃ መሰረት------- የመጠጥ ዉሃ ተቋማት ለሕዝብ አገልግሎት እየሰጡ ነው። 

የክልሉ የዉሃ፤የመስኖና የማዕድን ልማት ሴክተር ራዕይ “በ2022 የውሃ፣ መስኖ፣ የማዕድንና የኢነርጂ ሀብቶቻችን በተቀናጀ፣ በዘለቄታዊ፣ ፍትሐዊና ውጤታማ በሆነ መንገድ ለማስተዳደር እና ለማልማት የሚያስችሉ ህጋዊና ተቋማዊ አሰራሮች ጎልብተው በቂና አስተማማኝ ውሃና መስኖ በተፈላጊው ጥራት ደረጃ ቀርቦ፣ የህብረተሰቡ የአማራጭ ኢነርጂ ተጠቃሚነት አድጎና የክልሉ እምቅ የማዕድን ሃብት በተገቢው ሁኔታ ለምቶ ለፈጣን ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ዕድገት ወሳኝ ድርሻ አበርክቶ የክልሉ ህብረተሰብ ተጠቃሚ ሆኖ የተሻለ ሕይወት ሲመራ ማየት፡፡” የክልሉ ዉሃ፤መስኖና ማዕድን ልማት ሴክተር ተልዕኮ ለማሳካት የሚከተሉት እሴቶች በመጀመሪያ “ለዘላቂና ለተቀናጀ የውሃ፣መስኖ፣ማዕድንና ኢነርጂ ሀብት;የመረጃ ባንክ ነን;ውሃ ቁልፍ የልማት በር ነው; የውሃ፤መስኖ፤ማዕንና ኢነርጂ ልማት በሌሎች የልማት ዘርፎች ላይ ወሳኝ ድርሻ አለው;ለተጠቃሚው በቂና ዘላቂ የመስኖ፤ውሃና ኢርጂ አቅርቦት እንሰጣለን የሚል ነዉ።